Το σημερινό γράμμα είναι αυτό που δυσκολεύτηκα περισσότερο να σου γράψω. Κατανοώ την ευθύνη και αποδέχομαι την πρόκληση να σου μιλήσω ούσα με το μέρος σου, με σκοπό να βοηθήσουμε όλοι μαζί το μέλλον που κρατάμε στα χέρια μας. Το μέλλον του κόσμου που ζούμε είναι τώρα παιδάκι, που παίζει, εκπαιδεύεται, μαθαίνει, θυμώνει για τους πιο παράλογους λόγους και ενθουσιάζεται με μια φούσκα από σαπουνόνερο που πετά στον αέρα!
Δεν ξέρουμε πώς να το κάνουμε να λειτουργήσει σωστά, δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς αλλά είμαι βέβαιη ότι οι περισσότεροι θέλουμε μόνο το καλό των παιδιών μας.
Το 2012 που έγινα πρώτη φορά μητέρα αποφάσισα ότι ο τρόπος που θα ήθελα να μεγαλώσω το παιδί μου θα είναι αυτός που δε θα χρειάζεται να τρέχει στον ψυχολόγο όταν μεγαλώσει, για να γιατρέψει τραύματα της παιδικής του ηλικίας. Δεν ξέρω αν θα το έχω καταφέρει, πάντως η ανατροφή του βασίζεται σε αυτό. Ξέρω ότι κάνω λάθη, θα ήταν παράλογο να θεωρώ ότι δεν κάνω, αλλά προσπαθώ να μαθαίνω και να διαβάζω όσο περισσότερο μπορώ, με σκοπό την εξέλιξή μου.
Οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να γινόμαστε αποδεκτοί και να είναι ξέρουμε ότι ανήκουμε κάπου. Η οικογένειά μας, είναι το πρώτο <<ανήκειν>> που κατακτούμε. Είμαστε μέλος σε αυτή την ομάδα που όλα τα μέλη της θέλουν το καλό ο ένας του άλλου. Είναι μια ομάδα που έχει τις δικές του οικογενειακές του παραδόσεις, τα αστεία του, τις ρουτίνες του. Το παιδί θέλει να ξέρει ότι υπάρχει ένα καταφύγιο που μπορεί να πάει όταν χρειάζεται παρηγοριά, μια ασφαλής βάση. Θεωρώ ότι η ισορροπία είναι ένα βασικό συνδετικό κομμάτι της σχέσης αυτής. Η ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες και τα όρια όλων των μελών της οικογένειας. Τα όρια είναι πολύ βασικά για τη σωστή ανάπτυξη του χαρακτήρα του παιδιού, είναι καλό να τα γνωρίζει και να μην τα ξεπερνά. Αλλά να βάζει και εκείνο τα δικά του όρια απέναντι στους άλλους.Το ότι είμαι γονιός, αυτό μου δίνει αυτόματα την ”εξουσία” ότι για κάποια πράγματα αποφασίζω εγώ, κυρίως για θέματα πρακτικά, όπως το τι θα φάμε αλλά και πιο ουσιαστικά ή θέματα ασφάλειας. Όταν γίνεται όμως κατάχρηση ”εξουσίας” που έχω, και η λέξη εξουσια μπαίνει πάντα μέσα σε εισαγωγικά για εμένα, τότε υπάρχει πρόβλημα. Το παιδί σου δε θα είναι πάντα μικρό, μια μέρα θα κάθεσαι πίσω από κλειστές πόρτες, αν δεν έχεις φροντίσει την υπέροχη αυτή σχέση ανάμεσα σε εσένα και το παιδί σου όταν είναι μικρό.
Για το παιδί τίποτα δεν είναι δεδομένο. Το να εκφράσει τα συναισθήματα του με λόγια είναι εξαιρετικά δύσκολο, γίνεται σταδιακά και εκπαιδεύεται. Το παιδί θα αντιδράσει με ένα Χ τρόπο ύστερα από κάτι που συνέβη και προκάλεσε την αντίδραση αυτή. Εσύ βλέπεις την αντίδραση αλλά δε βλέπεις το συναίσθημα. Ποιος είναι ο επικοινωνιακός του σκοπός. Δεν χρειάζεται να μυρίσεις τα νύχια σου για να το καταλάβεις και να μαντεύεις. Μπορείς απλώς να γίνεις Περίεργος και να το ρωτήσεις; Τι συμβαίνει εδώ; Βλέπω σε εκνεύρισε η συμπεριφορά του αδερφού σου, ένα παράδειγμα και να αφήσεις το παιδί να σου πει τι είναι αυτό που το έχει θυμώσει. Το παιδί σταδιακά θα καταφέρει να δώσει λόγια στο συναίσθημά του και αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλός του είναι ανώριμος ακόμα στο να το κάνει αυτό. Αντί λοιπόν να είμαστε εκεί για να φιμώσουμε τα αρνητικά συναισθήματα καλό είναι να τα βγάλουμε από μέσα τους με λόγια. Αυτό που ουσιαστικά πρέπει να κάνουμε είναι να του πούμε ότι καταλαβαίνουμε πως αισθάνεσαι! Σε καταλαβαίνω. Θέλουν να γίνονται κατανοητά χωρίς επικρίσεις. Οι επικρίσεις είναι το μόνο που δε χρειάζεται. Εσύ είσαι ο οδηγός, για να εξηγήσεις το συναίσθημά του, ώστε σιγά σιγά να μπορεί να το κατανοήσει μόνο του στην επόμενη φορά που θα συμβεί.
Τα άσχημα συναισθήματα, όπως και οι καταστάσεις στη ζωή, αργά η γρήγορα θα έρθουν, σκοπός είναι να έχει προετοιμαστεί ώστε να μπορέσει να τα αντιμετωπίσει μόνο του και όχι να τα κουκουλώνει. Θα πάει στο σχολείο μια μέρα και εσύ δε θα είσαι εκεί για να το υπερασπιστείς, θα πρέπει μόνο του να το κάνει για τον εαυτό του και να θέσει τα όριά του απέναντι στους ανθρώπους που θα συναναστρέφεται. Το παιδί σου έχει αξίες και πιστεύω που ίσως κάποιες από αυτές τις έχει προς το παρόν υιοθετήσει από εσένα, γιατί εσύ θέτεις το παράδειγμα. Αν επιτρέπεις να σου φέρονται με συγκεκριμένο τρόπο, είναι εκεί και το βλέπει. Δε χρειάζεται να πεις πολλά με τα λόγια σου, οι πράξεις σου είναι το παράδειγμα του.
Γνώρισε το παιδί! Υπάρχουν πράγματα τα οποία το κάνουν να λάμπει όταν μιλάει, μπορεί εσένα να σε αφήνει εντελώς αδιάφορο ότι σούταρε ο Μέση με συγκεκριμένο τρόπο και έφτασε η μπάλα στο Γάμα και δεν κατάφερε να την πιάσει ο τερματοφύλακας ή πόσο τέλειος ήταν εκείνος ο κίτρινος εκσκαφέας που είδαμε στο απέναντι οικόπεδο προχθές με τη μεγάλη του τσάπα, αλλά κάποιος έχει ενθουσιαστεί με όλα αυτά και το μόνο που θέλει είναι να τον ακούσεις και να ενθουσιαστείτε μαζί, να μοιραστεί με κάποιον που αγαπά τον ενθουσιασμό του! Ή μπορεί να χρειάζεται να μοιραστεί κάποιο μικρό επίτευγμά του, μια κάρτα, μια ζωγραφία, την πρώτη φορά που έκανε ποδήλατο μόνο του και δε χρειάζεται να του πεις μπράβο και κριτική για το πώς το έκανε αλλά να του πεις: πες μου περισσότερα για όλα αυτα!
Δεν τα ξέρουμε όλα αυτά, ίσως να επαναλαμβάνουμε εκείνα που ζήσαμε ως παιδιά, που δεν ήταν λάθος ή με λάθος βάση, όλοι ήθελαν το καλό μας και το θεωρώ δεδομένο αυτό.
Ξαφνικά γίνεσαι γονιός και χρησιμοποιείς το α’πληθυντικό εκεί που πάντα έλεγες έφαγα τώρα λες φάγαμε, κάναμε, κοιμηθήκαμε, πήγαμε πρώτη δημοτικού, διαβάσαμε κλπ. Μόνο του τα έκανε το παιδί και εσύ, μόνος σου τα έκανες! Μην το ξεχνάς. Δεν είστε ένα με το παιδί σου, είστε δυο. Πρέπει να το ξεχωρίσεις. Το έκανα και εγώ όταν είχα μωρό, μου ξέφευγε γιατί ήμασταν αυτοκόλλητες σε εκείνη τη φάση. Σε καταλαβαίνω, ευτυχώς το κατάλαβα πολύ νωρίς.
Πώς το coaching μπορεί να λειτουργήσει στο μεγάλωμα του παιδιού; Φαντάσου ότι είσαι ο προπονητής ένος παίχτη. Ας πουμε το Αντετοκούμπο. Χρησιμοποιώ αυτόν τον παίχτη γιατί ξέρουμε όλοι που έφτασε και στο περίπου ξέρουμε και πώς ξεκίνησε.
Εσύ λοιπόν είσαι ο καθοδηγητής του παιδιού σου. Το γνωρίζεις και μαθαίνεις τι είναι αυτό που κάνει με μεγάλη χαρά, τι το κάνει χαρούμενο, τι λυπημένο, τι το θυμώνει. Πώς αντιμετωπίζει τις καταστάσεις στη ζωή του. Πώς αντιδρά. Στο coaching δεν επιτρέπεται να καθοδηγήσουμε γιατί ξέρουμε ότι ο άνθρωπος γνωρίζει καλύτερα τι είναι αυτό που του ταιριάζει περισσότερο. Στο παιδί με τις κατάλληλες ερωτήσεις μπορούμε να βγάλουμε από μέσα του αυτό που έχει.
- Σε ένα πρόβλημα με ένα φίλο για παράδειγμα, μέσω της προσεκτικής ακρόασης, θέτουμε όρια, καθορίζουμε στόχους, σκεφτόμαστε πιθανές λύσεις, τις εκτιμάμε να συνάδουν με τις αρχές μας και βοηθάμε το παιδί να επιλέξει τη λύση που του ταιριάζει. Το ρωτάω δηλαδή τι πιστεύεις ότι πρέπει να κάνεις εδώ; Τι θα ταίριαζε με εκείνο. Και μπορεί να είναι μικρό το παιδί αλλά αν του δώσεις χώρο θα δεις έχει πολλές ιδέες και ξέρει πραγματικά ποια λύση ταιριάζει με αυτό. Προσπάθησε να αντισταθείς στον πειρασμό να δώσεις συμβουλή. Μια συμβουλή που δε σου ζητήθηκε. Μπορείς απλώς να είσαι εκεί και να καθοδηγείς τη συζήτηση. Έτσι βάζεις τα θεμέλια για την επόμενη φορά που θα το χρειαστεί, να ανατρέξει πίσω στο πώς χειρίστηκε την κατάσταση τότε. Αυτό επίσης είναιcoaching, το να χρησιμοποιούμε πράγματα που μας έχουν εμπειρικά βοηθήσει στο παρελθόν σε μελλοντικές παρόμοιες καταστάσεις.
- Είναι δική σου φροντίδα, μέχρι να μεγαλώσει λίγο το παιδί ώστε να το κάνει μόνο του, να έχει μια ρυθμισμένη και προγραμματισμένη καθημερινότητα. Που να ξέρει τι πρέπει να κάνει και με ποια σειρά. Δεν εννοώ να μην υπάρχει χρόνος ελεύθερος για παιχνίδι, αλλά η ρουτίνα του να το βοηθά στην καθημερινότητά του. Όταν μεγαλώσει και κατακτήσει τη γραφή και την έκφραση, θα μπορεί μόνο του να γράφει σε σημειωματάρια το πρόγραμμά του και θα είναι μια όμορφη συνήθεια που θα το βοηθήσει πολύ στο μεγάλωμά του.
- Ξεχωρίζουμε επίσης τι είναι σημαντικό και επείγον. Τι είναι επείγον αλλά όχι σημαντικό και τι είναι σημαντικό αλλά όχι επείγον και τι δεν είναι ούτε επείγον ούτε σημαντικό. Έτσι φτιάχνουμε τις προτεραιότητές και δεν αναλωνόμαστε άσκοπα σαν τη σβούρα.
- Σχετικά με τους στόχους ισχύουν όλα όσα έχω γράψει και στο παρελθόν και με τους δικούς μας στόχους.
- Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι είναι επίσης αυτό της ενσυνειδητότητας, του δηλαδή να είμαστε προσηλωμένοι σε αυτό που κάνουμε χωρίς να διακόπτει κάτι τη σκέψη μας. Να αφιερωνόμαστε δηλαδή ψυχή τε και σώματι.
- Προσοχή θα πρέπει να δώσουμε στη διαχείρηση των αποτυχημένων προσπαθειών. Δεν τις επαινούμε γιατί ουσιαστικά είναι παραπλάνηση αλλά βοηθάμε το παιδί να μη χάσει το κουράγιο του και να συνεχίσει.Άλλωστε ποιος είναι αυτός που δεν έκανε λάθος; Μόνο εκείνος που δεν προσπάθησε. Αριστοτέχνης γίνεσαι μόνο μέσα από τα λάθη και τη βελτιώση της διαδικασίας μέσω της επανάληψης. Αυτό έχει να κάνει και με την αυτοεκτίμηση και είναι κάτι που μπορούμε στην πράξη να τονώσουμε στα παιδιά.
Δεν τα ξέρουμε όλα, δεν έχουμε απαντήσεις για όλα, δεν είμαστε τέλειοι. Επικοινωνία η λέξη κλειδί που θα βοηθήσει αυτή τη σχέση. Το μέλλον που κρατάμε στα χέρια μας. Ας είναι ένα λαμπρό μέλλον!
<<Τα παιδιά σου δεν σου ανήκουν. Είναι γιοι και κόρες της ίδιας της ζωής>>
Σε φιλώ
Λαμπρινή
Instagram: @polkadotslady
